මේ ගෙවෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ අසීරුතම කාලපරිච්චේදයකි. කිසිදා නොවුණු ලෙස මෙරට ආර්ථිකය අප සැමගේ ජිවිතයට දැඩි පීඩනයක් එල්ල කරමින් සිටී. ඩොලර් හිඟය, අධි උද්ධමනය, ඉන්ධන, ඖෂධ වැනි අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍යවල ඇති දැඩි හිඟය මෙරට මිනිසුන්ගේ සුපුරුදු ජන ජිවිතය කණපිට හරවා තිබේ. පාස්කු ප්‍රහාරය, කොවිඩ් වෛරස ව්‍යාප්තිය වැනි කාරණා නිසා විරැකියා අනුපාතය ඉහළ යාම, කාබනික පොහොර ව්‍යාපෘතිය නිසා කෘෂි නිෂ්පාදන ධාරිතාවය පහත වැටීම හා අධික විදේශ ණය බර වැනි ගැටලු මැද උග්‍ර ආර්ථික අර්බුදයකට මෙරට ගමන් කරමින් සිටි. එමෙන්ම දේශපාලනික අවිනිශ්චිතාවය ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා මඟ පැදීමට ඇති දැඩි බාධාවකි. මෙවැනි අර්බුද මැද විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය කොයිබටද යන්න අප කවුරුත් විමසා බැලිය යුතු ප්‍රශ්නයකි.

ආර්ථික අර්බුදයක් මැද ලොව උද්ධමනය අතින් දෙවැනි තැන සිටින ශ්‍රී ලංකාව මෙවැනි තැනකට පත්වෙන තුරු  මෙරට බිහි වූ උගතුන් කුමක් කළේ ද යන්න අප කල්පනා කළ යුතුය. ඉන් නොනැවති වර්තමානයේ ඉගෙනගන්නා විද්‍යාර්ථීන් හා උගත් උපාධිදාරීන් අතීතයේ වැරදි නැවත නොවන්නට කටයුතු කළ යුතුය. අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදය තුළ පවත්නා ගැටලු හඳුනාගෙන පරාර්ථකාමි, උපයන වැටුපට වඩා දෙගුණයක් ආයතනයට සේවය කරන, රටට ආදරය කරන හා රාමුවෙන් ඔබ්බට සිතන නිර්මාණශීලී උපාධිදාරියෙකු දැන් රටට අවශ්‍ය කර තිබේ. ඩොලර් හිඟයට මැදිව මෙරට ශ්‍රමිකයින් විදේශීය රැකියා සඳහා පිටත් කිරීමට රජය දරන වෑයම මත උගත් උපාධිදාරියාටද, ඉගෙනගන්න විද්‍යාර්ථියාටද අපි ඉගෙනගත්තේ හා තව දුරටත් ඉගෙනගන්නේ කුමටද යන්න සිතේ බුරා බුරා නැගෙන තවත් ප්‍රශ්නයකි. මෙම ඉච්ඡාභංගත්වයට නිවැරදි මඟ පෙන්වීමක් හා අලුත් බලාපොරොත්තුවක් දැන් රටට අවශ්‍ය කර තිබේ. 

තාරුණයට අරුත්බර හෙටක් නිර්මාණය කරන්නට නම් රට වෙනුවෙන් වැඩ කරන, මෙරට නූපන් දරුවන් පවා ලෝකයට ඇති ණයබර ගෙවීමට හැකි රාජ්‍ය සේවකයෙකු, පෞද්ගලික සේවකයෙකු විශ්විවිද්‍යාලය තුළින් නිර්මාණය කළ යුතුය. පොත පත, දැනුම පමණක් නොව විවිධ ප්‍රායෝගික නිපුණතා හා කුසලතා ඇති විද්‍යාර්ථීන් සකස් විය යුතුය. අවශ්‍ය තැන දැඩි තීන්දු තීරණ ගත හැකි, පෞද්ගලික දියුණුවට වඩා ආයතනික හා රටේ දියුණුව ගැන සිතන ආකල්පය උගත් විද්‍යාර්ථීන්ගේ සිත් තුළ වර්ධනය කළ යුතුය. එමෙන්ම ඉගෙනීමට හෝ රැකියාවකට විදේශගත වුවද මව් රටට තම වගකීම් හා යුතුකම් ඉටු කරන ආකල්පය වර්ධනය විය යුතුය. මහන්සියෙන්, කැපවීමෙන් හා නොනිදා වැඩ කළ යුතු යුගයක් දැන් රටට අවශ්‍යය. අපට ගිමන් හරින්නට කල් නොමැත. ලෝකයා අපට වඩා බොහෝ ඉදිරියෙනි. එබැවින් කුමන අර්බුද මැද වුවත් ඉගෙනීම නතර නොවිය යුතුය. ඉන් නොනැවති එහි අග්‍ර ඵලය මෙරට අනාගත උන්නතිය උදෙසා දායාද කළ යුතුය.   

සංස්කාරක

අධ්‍යාපනයට ලෝකය අලුත් කළ හැකිය. වෙනස් කළ හැකිය.   ලෝකය වෙනස් කිරීමට ඔබට භාවිත කළ හැකි බලවත්ම ආයුධය අධ්‍යාපනය බව වරක් නෙල්සන් මැන්ඩෙලා පැවසුවේ එබැවිනි. නිසි අධ්‍යාපනය හරහා නව දැනුම සොයා යාමට මිනිසා පොළඹවයි. පුද්ගලයෙකු ලබා ගන්නා දැනුම යහපත් වන තරමට එහි ප්‍රතිපලය සමාජයට යහපත් වන අතර ලබා ගන්නා දැනුම අයහපත් වන තරමට එහි ප්‍රතිපලය අයහපත් වේ. දැනුම සඳහා කරන ආයෝජනය ඔබට හොඳම පොළිය ගෙවන බව බෙන්ජමින් ෆ්‍රෑන්ක්ලින් පැවැසුවේ එබැවිනි. 

“අධ්‍යාපනය යනු බොහෝ කරුණු ඉගෙනීම නොව යමක් හිතන්නට මනස පුහුණු කිරීමයි” යනුවෙන් ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් පැවැසුවේය. විද්‍යාර්ථියෙකුගේ මනස හිතන්නට පුරිදු පුහුණු කිරීම පහසුවෙන් කළ හැක්කක් නොවේ. එය දිගු කාලීන ක්‍රියාකාරකම් හා අත්දැකීම් රැසක ප්‍රතිපලයකි. විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ විෂය මාලාවන් සකස් කර ඒ අනුව එක් එක් පර්යේෂකයින් සොයා ගත් කරුණු කාරණා ඉගෙනීම නොව විද්‍යාර්ථියා විසින් කරුණු සොයා බලා, අත්හදා බලා ඉගෙනීම මෙහිදී වඩා ප්‍රයෝජවනවත්ය. 

ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමානයේ පවත්නා ආර්ථික අර්බුදය සැම ක්ෂේත්‍රයකම දෛනික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා සෘජුව බලපා තිබේ. එහිදී අධ්‍යාපනය සඳහා ඇති වී තිබෙන බලපෑම අති මහත්ය. පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය හා වසර දහතුනක පාසල් අධ්‍යාපනය හදාරන සිසු සිසුවියන්ටද, විශ්වවිද්‍යාලය විද්‍යාර්ථීන්ට මෙන්ම වෙනත් වෘත්තීය පාඨමාලා හා උපාධි හදාරන විද්‍යාර්ථීන්ට මෙම අර්බුදය විවිධ මුහුණුවර ඔස්සේ බලපා තිබේ. අධ්‍යාපනය යනු රටක දියුණුවේ හා සංවර්ධනයේ මුදුන් මල්කඩ වැනිය. නිසි අධ්‍යාපනය නොලත් ජනතාවක් සිටින කළ රටක දියුණුවට සුදුසු ශ්‍රම බලකායක් බිහි කිරීම අසීරුය. කෘෂිකර්මාන්තය, වෛද්‍ය, ඉදිකිරීම්, ආර්ථික හා ආගමික සංස්කෘතික ක්ෂේත්‍ර වැනි සියලු පැතිකඩ සඳහා නිසි අධ්‍යාපනය හා වෘත්තීය පුහුණුව ලද ශ්‍රම සම්පත නිර්මාණය කිරීම එක රැයකින් සිදු කළ නොහැකිය. පසුගිය වසර දෙකකට අධික කාලයක් තිස්සේ ලොව පුරා පැවති කොවිඩ්-19 වෛරස ව්‍යාප්තියේ බලපෑමත්, ටිකෙන් ටික උග්‍ර වූ මෙරට ආර්ථික අර්බුදත් අධ්‍යාපන කටයුතු ප්‍රමාද වීමට හා අඩපණ වීමට හේතු වී තිබේ. 

විශ්වවිද්‍යාලයට පිවිසීම උසස් අධ්‍යාපනය ලැබීමට කැමති කාගේත් සිහිනයකි.අද වන විට රාජ්‍ය මෙන්ම පෞද්ගලික අංශය ද උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා ප්‍රවිෂ්ට වී ඇති අතර ගෝලීය වශයෙන් උසස් අධ්‍යාපන ආයතනවල පුළුල් ව්‍යාප්තියක් දැකිය හැකිය. ශ්‍රී ලංකාවේද උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා දැඩි ඉල්ලුමක් නිර්මාණය වෙමින් පවති. විශේෂයෙන්ම පෞද්ගලික අංශයේ උසස් අධ්‍යාපන ආයතනවල නැගී සිටීමක් දැකිය හැක. පෞද්ගලික ව්‍යවසාය හා රාජ්‍ය ව්‍යවසාය යන ද්විත්ව අංශයේ රැකියා සඳහා අවශ්‍ය නිපුණතා හා කුසලතා පිරිපුන් ශ්‍රම බලකායක් හෙවත් මානව සම්පත නිර්මාණය කිරීමේ වගකීම මෙකී උසස් අධ්‍යාපන ආයතනවල අවසාන ප්‍රතිපලයයි. නිපුණතා පූර්ණව සහතික පත්‍ර, ඩිප්ලෝමා, උසස් ඩිප්ලෝමා, උපාධිදාරී හා පශ්චාත් උපාධිදාරී ලෙස සුදුසුකම් සපුරන ලද මානව සම්පත් නිර්මාණය කරමින් රටේ ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා අවශ්‍ය පසුබිම ගොඩනැංවීම මෙමගින් සිදු වේ.

සමාජ මාධ්‍ය තරම් ප්‍රබල මාධ්‍යක් වර්තමානයේ තවත් නැත. තොරතුරු සන්නිවේදනය කිරීමටත් මිතුරු සම්බන්ධතා යාවත්කාලීන කරගැනීමටත් ආරම්භ වූ සමාජ මාධ්‍යය  අද ඉන් ඔබ්බට ගොස් රටක සමාජ, දේශපාලන, ආර්ථික හා ආගමික තලයේ විවිධ ජනමත නිර්මාණය කිරීමට සංවිධානය කිරීමට හා සමාජ විප්ලවයන් සිදු කිරීම දක්වා නොසිතු විරූ ගමනක් පැමිණ ඇත. අන්තර්ජාලය හා සමාජ මාධ්‍ය නොමැතිව දවසක් ගත කිරීමට පවා නූතනයේ මිනිසාට හැකියාවක් නැත.  කොවිඩ් වසංගතයත්  සමඟ මෙරට පුළුල්ව මාර්ගගත අධ්‍යාපනය ව්‍යාප්ත වූ අතර කුඩා දරුවාගේ  පටන් වැඩිහිටියා දක්වා සමාජ මාධ්‍ය භාවිත කරන පිරිස ඉහළ ගියේය. මෙරට විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතිය තුළ ශිෂ්‍ය කේන්ද්‍රීය අධ්‍යාපන රටාවේ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය සඳහා වැදගත් ස්ථානයක් හිමි වේ. සමාජ මාධ්‍ය නිසා අන් කවරදාටත් වඩා විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ට මාර්ගගතව විවිධ වැඩසටහන් සංවිධානය කිරීමටත්, ලොකයේ දැනුම ලබා ගැනීමටත්, නැවුම් අත්දැකීම් ලබා ගැනීමටත්, රටේ පවතින විවිධ සමාජ, දේශපාලනික, ආගමික හා ආර්ථික මති මතාන්තර වෙනුවෙන් ක්‍රියාකාරීව සම්බන්ධ වීමටත් හැකියාව ලැබිණි.

රටක් සතු වටිනාම සම්පත මානව සම්පතයි. රටක මානව සම්පතක හදවත ඔවුන්ගේ අධ්‍යාපනයි. අධ්‍යාපනය නිසි පරිදි සිදු වන විට රටක අනාගත දියුණුව හා අභිවෘධිය පිළිබඳ බියක් ඇති නොවේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාථමික හා ද්වීතියික අධ්‍යාපනය ඉහළ මට්ටමක පවති. ලියවීමේ හා කියවීමේ සාක්ෂරතාවය ඇති මානව සම්පතද මෙරට ඉතා ඉහළ අගයක් ගනි. නමුත් පෙර පැවැති පාසල් අධ්‍යාපන ක්‍රමය කොවිඩ්-19 වසංගතය හමුවේ යම්තාක් දුරකට බිඳ වැටීමකට ලක් වුණි. භෞතිකව පාසලට පැමිණ ගුරුවරුන් හා ඇසුරෙහි සිට ඉගෙන ගැනීමට, විවිධ පර්යේෂණ හා ක්‍රියාකාරකම් කිරීමට කොවිඩ් වසංගතය නිසා ඉඩ ඇහිරිණි. මෙය වසර දෙකකට ආසන්න කාලයක් පැවැතීමත් ඊට විකල්පයක් ලෙස මාර්ගගත ක්‍රමයට අධ්‍යාපනය ලබා දීමට රජය කටයුතු සැලසීමත් නිසා විභාග පැවැත්වීම හා අනෙකුත් කටයුතුවල යම් පසුබෑමක් සිදුවුණි. 

මාර්ගගත ක්‍රමයට දුරස්ථව සිට අධ්‍යාපනය ලැබීමට සිදු වීම එතරම් ඵලදායී නොවීමට හේතු කිහිපයකි. ශ්‍රී ලංකාව පුරා ප්‍රමාණවත් අන්තරජාල පහසුකම් නොතීබීම, සෑම ශිෂ්‍යයෙකුට ලැප්ටොප්, ජංගම දුරකථන හෝ පරිගණක පහසුකම් නොතිබීම, තාක්ෂණික සාක්ෂරතාවය ගුරුවරුන්, සිසු සිසුවියන් හා මව්පියන් අතර ප්‍රමාණවත්ව නොතිබීම වැනි කාරණා මේ අතර විණි. නමුත් භෞතිකව පාසලට පැමිණ ඉගෙන ගැනීමට බලා සිටිනවාට වඩා මාර්ගගතව හෝ යම් පමණකට අධ්‍යාපනය ලැබීමට හැකි වීම යහපතකි. නමුත් කොවිඩ් වසංගතය නිසා පසුගාමී වූ මෙරට අධ්‍යාපනය තවදුරටත් පසු බැසීමට කාරණවාක් වර්තමානයේ මතු වී තිබේ. එය පවත්නා ආර්ථික අර්බුදයයි. අර්ථික අර්බුදයේ එක් ප්‍රවාහයක් වන ඉන්ධන අර්බුදය මෙරට අධ්‍යාපනයේ නිසි පැවැත්මට දැඩි බලපෑමක් එල්ල කර තිබේ. ගමනාගමන හා ප්‍රවාහන පද්ධතිය ඉන්ධන හිඟ වීම නිසා අඩාල වී තිබීම පෙර පාසල්, පාසල්, විශ්වවිද්‍යාල පමණක් නොව වෙනත් තෘතීක අධ්‍යාපන කටයුතුවල නිසි පැවැත්මට සෘජු අයහපත් බලපෑමක් එල්ල කර තිබේ. නියමිත වේලාවට පොදු ප්‍රවාහන කටයුතු නොතිබීම නිසා පාසල් දරුවන්ටත්, විශ්වවිද්‍යාල විද්‍යාර්ථීන්ටත් සිය ඉගෙනුම් හා පුහුණුවීම කටයුතු නිසි පරිදි ඉටු කරගැනීමට නොහැකිව ඇත. මේ තත්වය රටේ අනාගත සංවර්ධනයට කරන අයහපත් බලපෑම සුළු පටු නොවේ. 

කොවිඩ් වසංගතය හා පවත්නා අර්ථික අර්බුදය, ඉන්ධන හිඟය නිසා රටක්, ජාතියක් ලෙස අධ්‍යාපන කටයුතු මන්දගාමීව සිදු වුණත් මෙරට මානව සම්පතෙහි කාලය ඉතා වේගයෙන් ගමන් කරමින් තිබේ. වසර දහතුනක පාසල් අධ්‍යාපනයත්, වසර තුනක හෝ හතරක විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනයත් දරුවෙකුට ලැබෙනුයේ ජීවිතයේ එක් වරක් පමණි. මේ නිසා පවත්නා අර්බුද මැද වුවත් කෙසේ හෝ දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීමට හා අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමට ගුරුවරුන් හා දරුවන්ද දිරිමත් විය යුතුයි. ඒ සඳහා වන විකල්ප ක්‍රම සොයා බැලිය යුතුයි. ආර්ථික අර්බුදය නිසා විදුලිය විසන්දි වීම් තිබුණත් පොදුවේ සැමටම විදුලිය විසන්දි නොවන පාන්දර කාලයේ මාර්ගගත ක්‍රමයට පන්ති පැවැත්වීමේ හැකියාව තිබේ. සමාජ මාධ්‍ය භාවිත කර සටහන් හුවමාරු කරගැනීමට, යූ ටියුබ් හරහා ස්වං අධ්‍යාපනය ලැබීමේ ක්‍රම තිබේ. මේ සඳහා මුදල් තරමක් වියදම් වුවුද අවම මුදලක් යන පුස්තකාල පහසුකම්, විද්යුත් ඊ සටහන් භාවිත කරා අධ්‍යාපනය ලැබීමේ ක්‍රම තිබේ. මේ නිසා ගුරු දෙගුරු සැවොම අර්බුද හමුවේ කුමන හෝ විකල්ප ක්‍රමයකින් තම යුතුකම ඉටු කර රට ගොඩනැගීමට එක් විය යුතු කාලයයි මේ

විශ්වවිද්‍යාලයේ විභාග කාල සීමාව යනු විද්‍යාර්ථීන් මෙන්ම අචාර්යවරු ද කාර්යබහුල කාලයකි. විශ්වවිද්‍යාලයේ එක් අධ්‍යයන වර්ෂයක් පළමු හා දෙවන ලෙස අධ්‍යයන වාර දෙකකින් සමන්විත වේ. එක් අධ්‍යයන වාරයක් අවසානයේ සති දෙකක අධ්‍යයන නිවාඩුවක් විද්‍යාර්ථීන්ට හිමි වේ. ඉන් අනතුරුව මාසයකට අධික කාලයක් විශ්වවිද්‍යාලයේ විභාග කටයුතු පැවැත්වේ. වෙනදාට අධ්‍යයන නිවාඩු සති දෙක විශ්වවිද්‍යාල පුස්තකාලය හා කියවීම් ශාලා විද්‍යාර්ථීන්ගෙන් පිරී ඉතිරී ගොස්ය. පොත් පත් අතැතිව පැවරුම් සම්පූර්ණ කරමින්, එකිනෙකා අතර සටහන් හුවමාරු කරගනිමින් හා කුප්පි දමමින් විශ්වවිද්‍යාලයේ විවිධ ස්ථානවල අධ්‍යයන කටයුතු කරන විද්‍යාර්ථීන් විභාග කාලයේ වෙනදාට වඩා මහත් උනන්දුවෙන් කටයුතු කරනු දැකිය හැක.