වත්මන් ලක් මෑණියෝ ඉකිබිඳිමින් හඬා වැලපෙති. ඇයගේ කඳුළු සිඳී යන්නට බොහෝ ආසන්න ය. එසේ කඳුළු සිඳී ගියහොත් ඇයට වැගිරීමට සතුටු කඳුළු ද ඉතිරි නොවනු ඇත. ලක් මෑණියන් සුරැකීමට දූ පුතුන් වන අප සියලු දෙනා වගකීමෙන් බැඳී සිටින නමුත් වගකීම් විරහිත සමාජය නිසාවෙන් ඇය අසරණ වී ඇත. මේ හේතුවෙන් ලාංකික ජනතාව වශයෙන් අපි සියලු දෙනා මේ වන විට අර්බුද රාශියකට ගොදුරුව අන්ත දුක්ඛිත තත්වයකට පත්ව ඇත්තෙමු. එයින් ප්‍රධාන අර්බුද අතර ආහාර අර්බුදය හා ආර්ථික අර්බුදය හඳුනාගත හැකිය. වර්තමානය වන විට ලංකාව මන්දපෝෂණයෙන් පෙලෙන රටවල් අතර ප්‍රමුඛස්ථානයට පත්ව ඇති බවද වාර්තා වලින් හෙළි වේ.එමෙන්ම ලංකාවේ ආර්ථිකය ද විශාල කඩාවැටීමකට ලක්ව ඇති බව කවරෙකු හෝ නොදන්නා කරුණක් නොවේ. මෙවන් පසුබිමක මහා පරිමාණයෙන් විසඳුම් සෙවීමට ප්‍රථම තමන්ට හැකි පමණින් ආහාර හා ආර්ථික අර්බුදයට පිළියම් සෙවීම වඩාත් සුදුසු ය. ඒ සඳහා වඩාත් සුදුසු ස්ථානය ගෙවත්තයි. ලංකාවේ බහුතරයකට පරම්පරාවෙන් උරුම වූ ගෙවත්තක් හිමි ය. සුළුතරයක් දෙනා කුලී නිවෙස් වල ජීවත් වෙති. කෙසේ වෙතත් දෙපිරිසටම යම් ආකාරයකින් බෝග වගා කළ හැකි ය. බෝග වගා තුළින් ආහාර හා ආර්ථික අර්බුදයට විසඳුම් ලබාගත හැකිවේ.

බෝග වගාව, ගෙවතු වගාව, හේන් වගාව, වී වගාව, විසිතුරු මල් වගාව  යනාදී විවිධාකාරයෙන් හදුනාගත හැකිය. මෙහිදී ගෙවතු වගාව මුල් කොට ගනිමින් සෑම අයෙකුටම තම නිවසින් පිටත ප්‍රදේශයේ සිදුකළ හැකි බෝග වගාව පිළිබඳ සාකච්ඡා කෙරේ. ශ්‍රී ලංකාව සරු පොළවක් සහිත ආසියාතික රටකි. ගැමි කටවහරේ දී මෝල් ගසත් පැලවෙන බව කීම ඊට කදිම නිදසුනකි. කෙසේ වෙතත් වර්තමානය වන විට බොහෝ නිවාස අවට ගෙවත්ත කිසිදු ආකාරයකින් ප්‍රයෝජනයට නොගෙන ඇති අවස්ථා මෙන්ම විසිතුරු පැළවලින් අලංකාර කර ඇති අවස්ථා ද දැකගත හැකි ය. කුලී නිවාසවල ජීවත්වන උදවිය ද මල් බඳුන් ආදිය භාවිත කරන නමුත් ඒවායේ ද සිටුවා හැඩ බලනුයේ විසිතුරු  පැල, මල් පැළ ආදිය පමණකි. සාම්ප්‍රදායිකව බෝග වගාවන් මහා පරිමාණයෙන් සිදුකරන ප්‍රදේශවල පමණක් වී, එළවළු, පලතුරු, පලා ආදිය වගා  කිරීම නිසාවෙන් ඒවා වෙළඳපොල තුළ ඉහළ මිලකට අලෙවි කිරීම සිදුවේ. වර්තමානයේ ඇති වූ පොහොර ගැටලුව හමුවේ සාම්ප්‍රදායික ගොවීන්ගේ අස්වැන්න ද පහළ වැටුණු  අතර ඒ  හේතුවෙන් තව තවත් අහස උසට නැගි බෝග මිල හමුවේ ජනතාව අද වන විට ඉතාම අසරණ තත්ත්වයට පත්ව ඇත. මේ සියල්ලටම සහනයක් වීමට ගෙවතු වගාව ආරම්භ කළ හැකිය.

කොවිඩ් වෛරසයෙන් වසර 3කට ආසන්න කාලයක් පීඩා විඳි ලෝකයා එන්නත්කරණය  මෙන්ම  නිසි සෞඛ්‍ය පිළිවෙත්  වැනි යහපුරුදු අනුගමනය කිරීමේ  ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්  සාර්ථකව  යථා තත්වයට පැමිණෙමින් පවතින මෙම අවස්ථාවේදී තවත් මාරාන්තික වෛරසයක් ලෝකයා බියගන්වමින් සිටී. ‘ මන්කිපොක්ස්’ නම් එම වෛරසය කොංගෝ රාජ්‍යයෙන් ආරම්භ වී  ලොව පුරා පැතිර යමින් පවති.  එය  අසල්වැසි ඉන්දියාවටද පැමිණ ඇති  අතර එම රෝගය හේතුකොටගෙන සිදු වු පළමු මරණය ද එරටින්  වාර්තා වී  තිබේ.  මේ හේතුවෙන් ශ්‍රී ලාංකීය ජනතාව තුළ ද නැවත රෝග බිය පැතිරිමෙන් පවතින බව නොරහසකි . එබැවින්  මන්කිපොක්ස් වෛරසය යනු කුමක්ද ? , එය සම්ප්‍රේෂණය වන්නේ කෙසේද? රෝග ලක්ෂණ මොනවාද ?, ඉන් ආරක්ෂා වීමට අනුගමන.ය කළ යුතු ක්‍රියාමාර්ග කවරේද ?  යනාදි කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම අවශ්‍ය වේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ පවත්නා ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ රෝහල්වල ඖෂධ හිඟ වීමත්, ඉන්ධන ගැටලුව නිසා රෝහල් වෙත යෑමත් ප්‍රශ්නයක් වී ඇති මොහොතක දියවැඩියාව ඇති හා නැති සැවොම මේ පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් ලැබීම කාලෝචිතය. මෙම ලිපිය කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨයේ ජේ්‍යෂ්ඨ කථිකාචාර්ය අන්තරාසර්ග විද්‍යා පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය දුලානි කොට්ටහච්චි මහත්මිය සමඟ දියවැඩියාව පිළිබඳ සිදුකළ සාකච්ඡාවක් ඇසුරින් නිර්මාණය විණි. 

සිනී වැඩි වෙනවා කිව්වට කවුරුවත් මෙහි බරපතලකම හරියට දන්නේ නැහැ. ඇත්තටම කෙනෙකුට සිනී ඇති වීම හෙවත් දියවැඩියාව කියන්නේ මොකක්ද?

සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ දී මිනිස් ශරීරයේ පවත්නා රුධිරයේ සීනී මට්ටම වැඩි වීම අපි දියවැඩියාව කියලා හඳුන්වනවා. රුධිරයේ සීනි මට්ටම නියමිත ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි වූ විට එම පුද්ගලයාට දියවැඩියාව ඇති බවට හඳුනා ගන්නවා.  මිනිස් ශරීරයේ ඇති අග්න්‍යාශය රුධිර සීනි මට්ටම නියාමනය කරමින් අන්තරාසර්ග කාර්යය සිදු කිරීමට අවශ්‍ය ඉන්සියුලින් හෝමෝනය නිපදවනවා. කෙනෙකුට දියවැඩියාව ඇති විට මෙම ඉන්සියුලින් නිපදවන සෛල විනාශ කිරීම හෝ එහි මනා ක්‍රියාකාරීත්වය අඩාල කරනවා. එමනිසා ඉන්සියුලින් හෝමොන ඌණතාවයක් ඇත විට එය රුධිර ග්ලුකෝස් මට්ටම වැඩි කිරීමට හේතුවක්. උදාහරණයක් විදියට ඔබ බත් ආහාරයට ගත් විට එහි ඇති කාබෝහයිඩ්‍රේට් ග්ලුකෝස් බවට පරිවර්තනය වෙනවා. ග්ලූකොස් යනු අපගේ ශරීරයට ශක්තිය ලබා දෙන උප ස්ථරයක්. දියවැඩියාවේදී ඉන්සියුලින් හෝමෝනය රුධිරයේ ග්ලුකෝස් පාලනය කිරීමට අවශ්‍ය වෙන අතර ආහාර ගැනීමෙන් පසු ශරීරයේ සීනි මට්ටම පාලනය කිරීමට ද අවශ්‍ය වෙනවා.  නමුත් අප ආහාර ගැනීමෙන් පසු ශරීරයේ ප්‍රමාණවත්ව ඉන්සියුලින් නොමැති වු විට සිරුරේ සීනි මට්ටම පහත හෙළීමට හැකියාවක් නොමැති අතර සීනි මට්ටම වේගයෙන් ඉහළ යනවා. 

දියවැඩියාව පුද්ගලයෙකුට තිබෙන බව හඳුනාගන්නේ කෙසේද?

දියවැඩියා රෝග ලක්ෂණ ලෙස අසාමාන්‍ය ලෙස පිපාසය දැනීම, කිසියම් කාලයක් තුළ ශරීරයේ බර අඩු වීම, නිතර නිතර බඩගිනි දැනීම දැක්විය හැකියි. රුධිරයේ සිනී මට්ටම ඉතාම ඉහළ මට්ටමකට පැමිණි විට අලස බව, නිදි මත, කෙට්ටු වීම වැනි රෝග ලක්ෂණ මතු වෙනවා. ඒවගේම තමන් දියවැඩියා රෝගීන් බව නොදැන ජිවත් වෙන සෑහෙන පිරිසක් ඉන්නවා. සමහර අයට රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ නැහැ. රුධිරයේ සීනි මට්ටම 200 ඉහළට වගේ යනවිට රෝග ලක්ෂණ මතු වෙන්න පටන් ගන්නවා. පෙර දියවැඩියා සමයේ දී දියවැඩියා පරීක්ෂණයකින් තිබෙන අවධානම හඳුනා ගත්තොත් දියවැඩියාව හැදීම නවතාගන්න පුළුවන්.

දියවැඩියා රෝගයේ ප්‍රභේද මොනවාද?

දියවැඩියාවේ ප්‍රධාන කොටස් තුනයි. පළමු වර්ගයේ දියවැඩියාව ළමයින් අතර හටගන්නවා- මෙහි දී ඉන්සියුලින් නිපදවන සෛල තරුණ අවධියේදීම සම්පූර්ණයෙන් විනාශ කරනවා. එවගේම ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණය මගින් අග්න්‍යාශයේ බීටා සෛල විනාශ වීම සිදු වේ. එයට හේතුව නම් ඔහුගේ ශරීරය විසින් ඔහුගේම සෛල සඳහා ප්‍රතිදේහ නිපදවීමයි. දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාවේදී ශරීරයේ අන්තරාසර්ග ග්‍රන්ථි යහපත්ව තිබෙන අතර ප්‍රමාණවත් තරම් ඉන්සියුලින් නිපදවීම සිදු කරනවා. නමුත් මෙම ඉන්සියුලින් නිසි පරිදි ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ. එයට හේතුව ප්‍රතිග්‍රාහක ඌනතාවයි. දියවැඩියාව සහිත පවුලක පුද්ගලයෙකුට ජානමය සම්බන්ධතා නිසා දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව ඇති විය හැකියි. තෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව ගර්භණීභාවය නිසා ඇති විය හැකියි. ගර්භණී කාලයේදී පමණක් ඇති වන දියවැඩියාව ගර්භණි වී මාස හයකට පමණ පසු ඇති විය හැකියි. නමුත් මේ තත්වය ගර්භණීභාවයෙන් පසු පහව යනවා. ඉතාම කලාතුරකින් ශරීරයට ගන්නා සමහර ඖෂධ නිසා ද දියවැඩියා රෝගය ඇති විය හැකියි. උදාහරණයක් ලෙස සමහර පිළිකා සඳහා නියම කරන ඖෂධ දක්වන්න පුළුවන්. නමුත් මෙය කිසියම් කාලසීමාවකදී තාවකාලිකව ඇති වන තත්වයක්. එම ඖෂධ ගැනීම නතර කළ විට දියවැඩියාව පහව යනවා.

වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාවේ දියවැඩියා රෝගය කොයි තරම් දුරට ව්‍යාප්ත වෙලා තිබෙනවා ද?

ශ්‍රී ලංකාවේ 2008 කරපු සංගණනයකින් දියවැඩියා රෝගීන් හෝ පෙර දියවැඩියා මට්ටමේ සිටින පුද්ගලයින් 10% සිටින බව සොයාගෙන තියෙනවා. එවගේම මෑතකදි කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව නගරාසනන්නයේ වෙසෙන ජනතාව අතර 25%ක පමණ දියවැඩියාව හා පෙර දියවැඩියා තත්වය තිබෙන බව වාර්තා වෙනවා. ලංකාවේ හතරදෙනෙක්ගෙන්  එක්කෙනෙකුට දියවැඩියාව හෝ දියවැඩියාව හැදීමේ අවධානම ඉතාමත් වැඩියි. එවගේම තරුණ වියේ පසුවන අයටත් දියවැඩියාව ඇතිවීම වර්ධනය වෙලා තියෙනවා. බොහෝ විට ශරීර ස්කන්ධ දර්ශකය හෙවත් උසට සරිලන බර නියමිත පරිදි පවත්වා නොගැනීම, අධික ලෙස පැණි රස හා පිෂ්ඨය සහිත ආහාර ගැනීම, ජානමය සම්බන්ධතා පැවැතීම, ව්‍යායාම නොකිරීම හා ආතතියකින් පෙළීම මේ සඳහා හේතු වෙනවා.

දියවැඩියාව ඇතිවිමට ජානමය සම්බන්ධතාවයේ බලපෑම කොයි වගේද?

දියවැඩියාවට ජානමය  බලපෑම ගැන කතා කරන විට දියවැඩියාව හා සම්බන්ධ වුණු ජානය පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට යනවා. පවුලෙන් පවුලට දියවැඩියා රෝගය ජාන හරහා යන විට ළඟ ඥාතියෙකුගේ සම්බන්ධතාවයකින් දියවැඩියාව ඇති වෙනවා. 

දියවැඩියා අවධානය ඇතිවීමේ වයස් සීමාව?

ඇත්තටම නිශ්චිත වයස් සීමාවක් කීමට නොහැකි තරමට හැම වයස් සීමාවකම වගේ දියවැඩියා රෝගීන් හමුවෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් වයස අවුරුදු 35ට වැඩි නම් දියවැඩියාව පරීක්ෂා කරගැනීම සුදුසුයි. නමුත් ඊට වඩා අඩු වයසකදී වුවද ශරීරයේ බර වැඩි නම්, ආතතියෙන් පෙළීම, නිතර අලස ගර්භණි වීමට පෙර බව ඇති වීම වැනි රෝග ලක්ෂණ තිබුණොත් දියවැඩියාව පරීක්ෂා කිරීම සුදුසුයි.

ඖෂධ නොගෙන දියවැඩියාව පාලනය කළ හැකිද? 

දියවැඩියාව හැදුනට පසුව නියමිත ප්‍රමාණයට පාලනය කරගැනීමට නම් ඖෂධ අවශ්‍ය වෙනවා. දියවැඩියාව කියන්නේ බෝ නොවන රෝගයක් නමුත් දීර්ඝකාලීනව ඔබ සමඟ රැදෙන රෝගයක්.  දියවැඩියාව වැළඳූනාට පස්සේ පළමු වසර 10 තුළ ඔබ දියවැඩියාව පාලනයට ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග මත ඊළඟ වසර 10 ගත කරන්නේ කෙසේද යන්න තීරණය වෙනවා. පළමු වසර 10 නිසි පරිදි දියවැඩියාව පාලනය කරන රෝගීන් ඊළඟ වසරවල සංකූලතා සඳහා මුහුණ දෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකින්. ඒ නිසා ඖෂධ ගෙන, ආහාර පාලනය කර හා ව්‍යායාම කර නිවැරදිව දියවැඩියාව පාලනය කර ගත හැකියි. බොහෝ අය විශ්වාස කරනවා දියවැඩියාවට ගන්නා ඖෂධවලින් වකුගඩුවලට, අක්මාවට හානි වෙනවා කියලා. වැළඳී තිබෙන දියවැඩියා රෝගය නිසි පරිදි පාලනය කර නොගැනීමෙන් තමයි මෙම අවයවවලට හානි වෙන්නේ. මේ වසරට දියවැඩියාවට ගන්නා මෙට්ෆොමින් ඖෂධයට වසර සියයක් පිරෙනවා. අතුරු ආබාධ තිබෙනවනම් මෙතරම් කාලයක් එම ඖෂධය දියවැඩියාව සඳහා රෝගීන්ට දෙන්න පැවත එන්නේ නැහැ. ඒ නිසා අනවශ්‍ය බියක් ඇති කර නොගෙන නිසි මාත්‍රාවට අවශ්‍ය ඖෂධ ලබා ගැනීමයි කළ යුත්තේ.  

ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හා ඖෂධ හිඟකම නිසා  දියවැඩියා රෝගීන් ලෙස මෙය පාලනය කිරීමට ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග මොනවද?

මේ සඳහා තිබෙන එකම විසඳුම නිසි ආහාර පාලනයක් පවත්වාගෙන යාම හා ව්‍යායාම කිරීමයි. බත් ආහාරයට ගැනීමට අවශ්‍ය වූ විට කාන්තාවක් නම් බත් කෝප්ප එකක්ද, පිරිමි පුද්ගලයෙකු නම් බත් කෝප්ප 1 ½ ද වශයෙන් ආහාරයට ගත හැකියි. මෙය පිඟාන ආකෘතික සංකල්පයයි. අපි කන පිඟානේ භාගයක්ම කෙඳි සහිත ආහාරවලින් අන්තර්ගත විය යුතුයි. කැරට් හා රතුඅලවල සිනී අඩංගු වුවත් එහි කෙඳි විශාල ප්‍රමාණයක් අඩංගු නිසා දියවැඩියා රොගීයෙකු ඒවා ආහාරයට ගත්තට කමක් නැහැ. පිඟානේ ඉතිරි කොටස ප්‍රොටීන්වලින් සම්පූර්ණ කරගන්න. ශ්‍රී ලංකාවේ දැකිය හැකි ආහාර රටාවක් තමයි ඉඳි ආප්ප, රෝටී, පාන් වැනි දේ ආහාරයට ගන්නා විටත්, උදෑසන ආහාරයටත් එළවළු ආහාරයට නොගැනීම. නමුත් මෙහිදී එළවළු හැකි පමණ ඔබේ ආහාර වේල් තුන සඳහා එකතු කරගැනීම වැදගත්. ප්‍රාධාන ආහාර වේල් ගෙන පැය දෙකකට පමණ පසු පලතුරු ගැනීම සුදුසුයි. නිතර ජලය පානය කිරීමත් දියවැඩියා රෝගියෙකුට අත්‍යවශ්‍ය කාරණයක්. දවසකට අඩුම තරමින් විනාඩි තිහක් හෝ ව්‍යායාම කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි.

සාකච්ඡාව හා සටහන

අමානි ඉරේෂිකා රූපසිංහ

සන්නිවේදන හා මාධ්‍ය ඒකකය

According to the Council of Europe (2001, as cited in Hiremath, 2019), “Sport means all forms of physical activity which, through casual and organized participation, aim at expressing or improving physical fitness and mental well-being, forming social relationships or obtaining results in competition at all levels” (p.14). At present, sports are losing steam as the number of children and adolescents who use gadgets grows. Gadgets have negative effects on children like causing delays in learning and social skills, obesity, and sleep problems.  Further, the excessive use of technology has been linked to social anxiety, depression, and other technology-addicted disorders, according to the information gathered from previous research. Consequently, it creates a significant negative impact not only on students’ academic careers but also on students’ mental health. Further, because of the technological advancement, fewer children and adolescents are interested in participating in sports. However, sports have positive impacts on students’ mental health, and it helps students to develop their academic work as well. 

කොවිඩ් රෝගය වැළඳීමේ අවදානම් කණ්ඩායම් අතර දරුවන් සුවිශේෂී වේ. විශේෂයෙන් ම දරුවන්ට මෙම වෛරසය ආසාදනය වුවහොත් මතුවන සංකූලතා හා අතුරු ආබාධ තත්ත්වයන් වැඩි වීමේ ප්‍රවණතාවයත් සමඟ දරුවන් වෙනදාටත් වඩා හොඳින් ආරක්ෂා කර ගැනීමට පියවර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය ම කාරණයක් බවට පත්ව තිබේ. දරුවන්ට කොවිඩ් රෝගය ඇතිවීම වළක්වා ගැනීම සඳහා රෝගය සම්බන්ධව සමාජය නිවැරදිව දැනුවම්වත් කිරීමේ අරමුුණ මුල් කරගනිමින් කැලKsය විශ්වවිද්‍යාලයේ රාගම වෛද්‍ය පීඨයේ ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය මෙරන්ති ප්‍රනාන්දු මහත්මිය සමගින් සිදු කළ සංවාදයක් ඇසුරින් මෙම ලිපිය සැකසිණි.

01. වෛද්‍යතුමියනි කොවිඩ් වෛරසය දරුවාට බලපාන්නේ කෙහොමද?

කොවිඩ් වෛරසය වැඩිහිටියන්ට වගේම ඒ හා සමානව  දරුවන්ටත් බලපානවා. නමුත් වැඩිහිටියන්ට වඩා එහි බලපෑමේ යම්කිසි වෙනසක් දරුවන්ට තියෙනවා. විශේෂයෙන් ම මෙහිදී සඳහන් කරන්න ´න. කායිකව වගේම මානසිකවත් බලපානවා. මානසික බලපෑම සහ කායික බලපෑම සෘජු ආකාරයෙන් සහ වක්‍රාකාරයෙන් දරුවාට බලපාන්න පුළුවන්. බොහෝදුරට වැඩිහිටියන්ට සාපේක්ෂව දරුවන්ට කොවිඩ් වෛරසය වැළඳමේ සම්භාවිතාවය සහ රෝග ලක්ෂණ මතුවීම තරමක් අඩුයි වගේම දරුවකුගෙන් තවත් කෙනෙකුට වෛරසය ව්‍යාප්ත වීම යම් මට්ටමකින් අඩුයි.

As we all know, Sri Lanka is currently facing a socio-economic crisis that has affected the lives of people in a drastic way. Both former and current governments of the country have acquired an excessive amount of loans from several organizations and other countries throughout all these years. These imprudent actions resulted to make Sri Lanka a country with unbearable external debt. Domestic expenditure surpasses the national income and the civilians are going through numerous problems due to this worse situation in the country which has influenced both their physical and mental health. 

මතු රැකෙන්නට නම් උගත මනා ශිල්පය තිබිය යුතුමය. එබැවින් කුඩා කල සිටම තමන් දන්නා ශිල්පය දරුවන්හට ලබා දීමට දෙමව්පියෝ අපමණ වූ වෙහෙසක් දරති. දෙමව්පියන් වූ කලී දරුවන් උස්මහත් කරනුයේ ඔවුන් සමඟ යාමට නොව ඔවුන් පසුකර යාමටය. එබැවින් තම දරුවන්ට නැණ ගුණ කියාදීමට ගුරුවරුන් කරා ගොස් ඔවුන් සෙවණේ දරුවන් වැඩෙන්නට ඉඩහරී. පාසල නම් වූ ඒ උතුම් ස්ථානයේ නැණගුණ සපිරුණු දරුවන් අතරින් අතිවිශිෂ්ට දස්කම් විදහාපාන සීමිත ශිෂ්‍ය පිරිසක් උසස් අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමට සුදුසුකම් සපුරති. එනම් සරසවි අධ්‍යාපනයයි. එතැන් පටන් ගුරු කේන්ද්‍රීය අධ්‍යාපනයට සමු දී ශිෂ්‍ය කේන්ද්‍රීය අධ්‍යාපනයට හුරුවන ඔවුන් විද්‍යාර්ථීහූ නම් වෙති.

මිනිසා සිය අවශ්‍යතා සපුරාගනු වස් සන්නිවේදනයෙහිලා උපයුක්ත කරගන්නා මිනිස් භාෂාව වූ කලී, මෙලොව එළිය දුටු දා පටන් තමා අවට පරිසරයෙන් ග්‍රහණය කොට ගන්නා වූත්,  ක්‍රමයෙන් වර්ධනය කරගන්නා වූත්  සංකීර්ණ ක්‍රියාදාමයකි. දරුවෙකුගේ කායික වර්ධනයත් සමඟ ඊට සාපේක්ෂව මනසේද වර්ධනය වීමක් සිදුවේ. නමුත් ඇතැම් විට ඇතැම් දරුවන්ගේ මෙම මානසික වර්ධනයේ යම් දුර්වල වර්ධනයක් නොහොත් ඌන වර්ධන තත්වයක් දැකගත හැකිය. එය අපට ‘මන්දමානසිකත්වය’ ලෙස හැඳින්විය හැකිය. කෙනෙකුගේ ජීවිතයට බෙහෙවින් බලපානු ලබන මෙම මන්දමානසිකත්වය, භාෂා හැකියාවන් සඳහාද විශාල ලෙස බාධා ඇති කරනු ලබයි. සාමාන්‍යයෙන් මිනිස් දරුවෙකුගේ පවතින භාෂා වර්ධනයෙහි විශ්වීය ක්‍රමානුකූලත්වය මෙවැනි අයගෙන් දැකගත නොහැකිය. නමුත් එම ඌන වර්ධන තත්වයන් දරුවෙකුගෙන් දරුවෙකුට වෙනස් විය හැකිය. ඇතැම් විට එය සාමාන්‍ය මන්දමානසික තත්වයක් විය හැකි සේම, ඇතැම් විට අධික මන්දමානසිකත්වයක් විය හැකිය. මෙම මන්දමානසිකත්වය සඳහා විවිධ හේතු බලපෑ හැකි අතර ඒවා අනුව විවිධ චර්යා ලක්ෂණ හා රෝගාබාධයන් ඇති වීම දැකගත හැකිය.