සංවර්ධනය හැඳින ගැනීම වැදගත් ද..?
- කාලීන
- Hits: 16633
සංවර්ධනය, ලෝකයේ බොහෝ රටවල් නිරන්තරයෙන් කතා බහ කරන විශය පද්ධතියකි. වර්තමානය තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ ද බහුලව ම නින්නාද වන හඬ බවට සංවර්ධනය පත් ව ඇත.
අද ලෝකයේ අපට මනුෂ්‍යයකු ලෙස ජීවත් වීමට අවශ්‍ය වන මූලික සාධක කිහිපයකි. ජීවවිද්‍යාත්මක සාධක වලට අමතරව හැකියාව, සන්නිවේදනය, සාමාන්‍ය දැනීම යන මේවා වේ. අපට සාමාන්‍ය පෙළින් පසු අවශ්‍ය නම් අධ්‍යාපනය නවතා රැකියාවක නිරත විය හැකිය. සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා අප ඉගෙන ගන්නේ එදිනෙදා ජීවිතය පහසුවෙන් නිවැරදි ව ගත කිරීමට අවශ්‍ය දැනුම ය. උසස් පෙළ හා එයින් පසු අප දැනුමේ පටුත්වය කෙබඳුවේ දැයි සොයන්නට වෙහෙසෙයි. සාමාන්‍ය දැනීම ද ජීවිතය ගත කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ අප සමාජය තුල ක්‍රියාකාරී ජීවියකු ලෙස ජීවිත්විය යුතු නිසාය. සන්නිවේදනය අපට අවශ්‍ය වන්නේ ඵලදායි ලෙස හුවමාරු වීමටය. එසේ නොවුනහොත් අප ලැග සිටීමකට ලක් වේ. මේ සාධක පවතී නම් අපට ජීවිතය ගත කිරීම අපහසු නොවේ.(මෙම සාධක නොමැතිවද මිනිසුන් ජීවත් වේ.) නමුත් අප සංවර්ධනය පිළිබඳ දන්නේ ද යන විවාදයට තුඩු දෙන කාරණාවකි. සංවර්ධනය කුමක්ද යන්න හරි හැටි අවබෝධ කර නොගැනීම තුල සමාජය සංවර්ධනය වටා රවුම් ගසනු විනා සංවර්ධනය සමඟ ඒකාත්මික වීමක් සිදු නොවේ. එමෙන්ම සංවර්ධනය කුමක්ද යන්න අප තේරුම් නොගන්නා තාක් අප සරල ලෙස හෝ බරපතල ලෙස හෝ රැවටීම් වලටද ලක් විය හැක. මේ නිසා සංවර්ධනය හරි ලෙස හරි තැනින් අල්ලා ගත යුතුය.
"ලෝකයට සංවර්ධනය අවශ්‍යය වේ, අපි සංවර්ධනය වන ජාතියක්, සංවර්ධිත රටකි ෆින්ලන්තය, සංවර්ධනය අප ලඟා කරගත යුතුම අවශ්‍යතාවකි. රටක් සංවර්ධනය කරන්න ජනතාව ඍජුව හා වක්‍රව දායකත්වය සපයනවා.." මෙබඳු කරුණු සිරස්තල අපට දවස පුරාම නින්නාද වනවා.
එසේ නම් සංවර්ධනය කුමක්ද..?
සංවර්ධනය වාච්‍යාර්ථයෙන් ගත් කල යහපත් වූ වර්ධනය යන අරුත් සපයයි. යහපත් වූ වර්ධනය යනුවෙන් අදහස් වන්නේ නිරන්තර සියළු දෙනාට විනිවිද භාවයෙන් යුතුව ලඟා කරගත හැකි සංවර්ධනය ලෙසයි.
සංවර්ධනය යන වචනය කරළියට පැමිණෙන්නේ ආසන්න වශයෙන් 1950 යේදී ය. එවක දක්වා සංවර්ධනය පිළිබඳ නිශ්චිත අවබෝධයක් හෝ සංවර්ධනය යන්න මෙබඳු දෙයකැයි ලෙස නිර්වචනය කරන්න මිනිසා උගත් භාවයෙන් යුතු වූයේ නැත.
1949 ජනවාරි මස 20 වන දා එවක ඇමරිකාවේ ජනාධිපති හැරි ටෘමන් විසින් එරට කොන්ග්‍රසය අමතා විශේෂ දේශනයක් සිදු කරයි. එම දේශනය වන්නේ 'POINT FOUR'. මෙම දේශනයේ දී ප්‍රථම වරට ඔහු "ඌණ සංවර්ධිත" යන වචනය භාවිතා කරනවා එහි අර්ථය නිසි ලෙස සංවර්ධනය නොවූ යන්නයි. මෙම දේශනයෙන් පසුව සංවර්ධනය යන වචනය නිරන්තරයෙන් බටහිර ලෝකයෙන් ඇසෙන්නට පටන් ගත්තා. මුල් යුගයේ පටන් 14 වන සියවස දක්වාම පැවති ඒකාකෘතික වූ සමාජය 18 වන සියවසේ අගභාගය දක්වාම පවතිනවා. නමුත් සංවර්ධනය එළියට පැමිණෙන්නේ ඉහත කාලයේදීයි.
එතැන් පටන් සංවර්ධනය පිළිබඳ විවිධ විද්වතුන් විවිධ මතවාදයන් හි එල්බ ගන්නවා.
ලෝක බැංකුවේ ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥයා වූ ජෝෂප් ස්ටිලිග්ස් වරෙක,' සංවර්ධනය ජන සමාජය පරිණාමනය වීමකි' ලෙස සඳහන් කරනවා. එය සත්‍යයක් යාවත්කාලීන වන්නට වන්නට සහ නව දැනුම නව හැකියා වලින් ලෝකය පෝෂණය වනවිට ලෝකය ඉදිරියට යනවා. එවිට සැමටම අත්දැකිය හැකි අලුත් ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ වෙනවා. එය සංවර්ධනය ලෙස අපිට හඳුන්වන්නට පුළුවන්.
සංවර්ධනය යන ක්‍රියාවලිය තුළ හඳුනා ගත යුතු වැදගත් සාධකයක් පවතී. ඒ සංවර්ධනය තුළ පවතින විෂයික විවිධාංගීකරණය වීමේ සාධකයයි. මේ නිසාඅ HETTEN 1990 වර්ෂයේදී,
' සංවර්ධනයට නිශ්චිත නිර්වචන නොපවතී.ඇත්තේ සන්දර්භයට ආවේණික වූ අරමුණු පමණකි' යන්න ප්‍රකාශ කරයි.
සංවර්ධනය ලෙස අප සරලව හඳුනා ගන්නේ විවිධ ක්ෂේත්‍ර වල පැවති තත්ත්වයට වඩා ඉදිරි තත්තවය වඩා යහපත් ව පහසුකාරීවීම් වලින් පෝෂණය වීමයි. එයින් ලැබෙන ප්‍රගතිය සැමදෙනා අතර සමාන ලෙසින් බෙදී යාමක්ද සංවර්ධනය තුළ බලාපොරොත්තු වෙයි.
සංවර්ධනය එක් විෂය ක්ෂේත්‍රයකට පමණක් පොදු වූ ක්‍රියාවලියක් නොවේ. සෑම ක්ෂේත්‍රයකටම පොදු වන ක්‍රියාවලියක් වේ. නිදසුන් ලෙසා පයිතගරස් ප්‍රමේය්ය අප භාවිතා කරන්නේ ගණිතයේ දී පමණක් නිසා අපට පයිතගරස් ප්‍රමේයය එකී විෂයයට පමණක් වැදගත් වේ. නමුත් සංවර්ධනය එසේ නොවේ. අප සංවර්ධනය තුළින් දකින්නේ සෑම දෙයකම වඩා යහපත් වූ වර්ධනීය තත්ත්වයක් නම් එය සෑම ක්ෂේත්‍රයකටම පොදු විය යුතුයි. එසේ හෙයින් ඉහත කී ලෙස හේටන් කියා ඇත්තේ ඒ විෂයේ අනුබද්ධිත සංදර්භයට ආවේණික වූ විෂයක් බව ය.
සංවර්ධනය පැවතිය යුත්තේ ආර්ථිකයට පමණක්ද..? සංවර්ධනය සියළුම විෂයයන් ක්ෂේත්‍ර සමඟ කරට කරට ගමන්ගන්නා විෂයකි. සමාජීය,ආර්ථික,දේශපාලන,සෞඛ්‍ය,වෛද්‍ය, කෘෂිකර්මය,කර්මාන්ත,කලා,සංස්කෘතික, පරිසරය මේ සියළු විෂය ක්ෂේත්‍ර සංවර්ධනය සමඟ බැඳී පවතී.
"ඇසෙන බොහෝ කතාවක් නම් ආ සල්ලි තියනවා දැන් නම් සංවර්ධිතයි(සරුයි)" යන කතාව. එය ඉතා බරපතල සංවර්ධනය අවප්‍රමාණයට ලක් කරන කතාවකි.සංවර්ධනය නම් ආර්ථිකය පමණක් ය යන්න මිනිසුන් වාසියට නිර්මාණය කරගත් සාධකයකි. සංවර්ධනය යන කුලකයේ ආර්ථිකය යනු එක් කුලකයක් පමණි. එමෙන්ම ආර්‍ර්ථිකයට හිමි වන තරමේ වැදගත්කමක් අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර සියල්ලටම හිමි වේ.
මිල මුදල් පමණක් තිබී පරිසරය විනාශ වී ඇත්නක්, සමාජය පිරිහී ඇත්නම්, නීතිගරුක සමාජයක් නොවේ නම් අපිට වර්ධනය වූ ආර්ථිකට සංවර්ධනාත්මක සාධකයක් ලෙස ගිනිය හැකිද යන ප්‍රශ්නය අප සතුව ඇත.
මේ සියළු සාධක ප්‍රශස්ත ලෙස පැවතීම සංවර්ධනය ලෙස පවසමු. අපරදිග ලෝකය තුලට එබී බැලුවොත් දල ජාතික නිෂ්පාදනය ඉහල වේ, රැකියා වියුක්තිය ඉතා අඩුය, පරිසරය ආරක්ෂා කරඇත. නීතිමත් සමාජයක් බිහි වී ඇත. යටිතල පහසුකම් ප්‍රශස්තය. මාර්ග පද්ධතිය ප්‍රශංසනීය ය. අපි මේ සියල්ල ඇස් මානයෙන් බලා නොවේද එම රට සංවර්ධිතයි ලෙස පවසන්නේ. නමුත් තුන් වන ලෝකයේ රටවල් බොහෝවිට සංවර්ධනය යැයි අර්ථකථනය කරන්නේ භෞතිකව පෙනෙන දෙයට සහ ආර්ථිකය මත පිහිටා පමණි.ඒ නිසා රටවල් ලෙස ඔවුන් පත්වූ තත්ත්වය පිළිබඳ අත්දැකීම් උවමනා තරම් පවතී. සංවර්ධනය පිළිබඳ වැඩිමනත් ලෝකයේ ප්‍රධාන රටවල බහුල වශයෙන් සාකච්ඡා කරයි. එහිදී ඔවුන් සෑම ප්‍රධාන අංගයක්ම සංවර්ධන ක්‍රියාවලියට යටත් කළ යුතු බවට විශ්වාස කරයි. මෙ නිසා ඔවුන් සියළුම අංග සංවර්ධනය කරා ගෙන යයි.
සංවර්ධනය යන සාධකය ලෝකයට පැමිණීමත් සමඟ මේ පිළිබඳ උනන්දුවෙන් විවිධ දාර්ශනිකයින් මතදරන්නන් මේ පිළිබඳ විවිධ මත පැවසීය. ඒවා සංවර්ධනය යහපත් ද අයහපත් ද යන්න පිහිටා ගෙන එනු ලැබූ තර්කයන් වේ. සංවර්ධනය ජාතික වර්ධනයක් ලඟා කරයි,චිරස්ථයි වර්ධනයක් ඇති කරයි. සංවර්ධනය යහපාලනයට මඟ පෙන්වයි යන්න යහපත් ලක්ෂණ වුවත් සංවර්ධනය අයහපත් යන්නද මතවාද ගෙන එයි.සංවර්ධනය පරායත්ථ වූ පරාධීන ක්‍රියාවලියකි. බටහිර ආරයේ නවීකරණයක් ගෙන එයි, සංවර්ධනය පරායත්ත පරාධීන ක්‍රියාවලියකි. සංවර්ධනය බටහිර ආරයේ වෙනස්කම් දරයි.මානව අයිතීන් හා ප්‍රජා අයිතිවාසිකම් අහෝසි කරයි. සංවර්ධනය දේශීය හර පද්ධති විනාශ කරයි, යන්න ඒවා වේ. මේ සියල්ල සංවර්ධනය සංදර්භයට වූ ආවේණිකත්වය පිළිඹිබු කරන්නක් වේ. පවතින ලෙස හැඩ ගැසෙමින් සංවර්ධනය උචිත අනුචිත ලෙස භාවිතා කිරීමට දත යුතුය.
සංවර්ධනය සෑම විටම නව අදහස් නව හැඟීම් නව චිත්තවේගයන් සමඟ උත්පාදනය වම සිතුවිල්ලක් වේ. සංවර්ධනය පිළිබඳ හොඳම නිදසුන පැවසිය හැක්කේ පුනරුද සමය හරහාය. පුනරුද සමය තනිකරම සංවර්ධනාත්මක කාලයකි. පිපුරුම් අවධියකි.
සංවර්ධනය පිළිබඳ හඳුනා ගැනීමේදි වටහා ගත යුතු ප්‍රධානම සාධකය වන්නේ සංවර්ධනය අප එක් ක්ෂේත්‍රයකට කොටු කිරීම ඉතා අනුචිත ක්‍රියාවලියක් බවයි.
සංවර්ධන ක්‍රියාවලියේදී සංවර්ධනය ක්ෂේත්‍රයෙන් ක්ෂේත්‍රයට වෙනස් ය. මෙසේ වන්නේ ඇයිද යන්නත් හඳුනා ගත යුතුය. සංවර්ධනය යන්නෙන් අප අදහස් කරන්නේ ඉහත කී ලෙසම වඩා යහපත් වූ වර්ධනීය ස්වභාවයකි. එසේ එනම් එක් එක් ක්ෂේත්‍රයේ වර්ධනීයත්වයට සුදුසු වූ හේතූන් විමර්ශනය කල යුතු වන්නේ එම ක්ෂේත්‍රයට සාපේක්ෂ ලෙසිනි. නීතිය සංවර්ධනය කිරීමට කලාව සමඟ නොහැකි වනවා සේම ලිංගිකත්වය සංවර්ධනය කරා හේතු වන යුරු විමර්ෂනය කිරීමට පරිසරය සංවර්ධනය කිරීමේ න්‍යායන් සමඟ හා ප්‍රායෝගිකත්වය සමඟ නොගැලපේ.
මේ නිසාම සංවර්ධනය එක් රාමුවකට කර අධ්‍යයනය කල නොහැක. සංවර්ධනය ජලය මෙන් යනුවෙන් ප්‍රකාශ කරන්නේ එසේ හෙයිනි. ජලය එහි අඩංගු භාජනයේ හැඩය ගන්නා සේම සංවර්ධනය අදාල වන ක්ෂේත්‍රය සමඟ වෙනස් වේ. මේ නිසා වෙනත් රටක සංවර්ධනය තවත් රටකට භාවිතා කල නොහැකි සේම රටක් තුල ද ප්‍රදේශයෙන් ප්‍රදේශය සංවර්ධන අනුභූතීන් වෙනස් වේ.ඒ නිසා සංවර්ධනය යනු ඉතා ප්‍රවේශමෙන් සිදු කළ යුතු ක්‍රියාවලියකි. එය එක් ක්ෂේත්‍රයක් ඔස්සේ පමණක් සිදු කල හැකි ක්‍රියාවලියක් නොවේ.
මේ නිසාම සංවර්ධනය බහුමානීය සංකල්පයක් යැයි අප හඳුන්වමු. එනම් සංවර්ධනය අපට ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයකින් අර්ථකතනය කල හැකිවීමයි.
මෙලෙස බලන විට සංවර්ධනය අප ළඟා කරගත යුත්තේ එක් ක්ෂේත්‍රයකින් නොවේ. අප සතුව පවතින චක්‍රීය ක්‍රියාකාරීත්වයක් දරන සියළු අංශ සංවර්ධනයට භාජනය කළ යුතුය. තුන්වන ලෝකයේ රටවල් සිතනා ආකාරයට වඩා සංවර්ධනයට විශාල අර්ථයක් පවතී. සංවර්ධනය සෑම විටම සියළු ක්ෂේත්‍ර අරභයා පවතිනු ලබන ක්ෂේත්‍රයක් වේ. මේ නිසා සංවර්ධනය වනාහී සියළු අංග කරා සම්ප්‍රේෂණය විය යුතු ඉතා වටිනා සාධකයකි.
යළිඳු ජයවීර
සංවර්ධන අධ්‍යයනය ගෞරවවේදී
භූගෝලවිද්‍යා අධ්‍යයනාංශය
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය
