ජනශ්‍රැතිය තුළ දැකගත හැකි තවත් ජනශ්‍රෑතිකාංගයක් වශයෙන් සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රය පෙන්වා දිය හැකිය. "යම් කිසි සංස්කෘතික වටපිටාවක්මත පෝෂණය වෙමින් එය මුඛ පරම්පරාගතව පැමිණි අධිවිශ්වාසී සන්නිවේදන ක්‍රමයක් වශයෙන් සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රය අර්ථ ගැන්විය හැකිය." පෙරදිග සහ අපරදිග මානව සමාජය තුළ මේ කෙරෙහි ඓතිහාසික වශයෙන් වටිනාකමක් ලබා දී ඇත. කිසියම් පුද්ගලයකුට මානසික වශයෙන් බලපෑම් කළ හැකි සාධකයක් ලෙස සිහින සැලකිය හැකිය. එම මානසික බලපෑම බොහෝදුරට කායික වශයෙන් පීඩාකාරී තත්ත්වයක් ඇති කිරීමට වැඩි ඉඩකඩක් තිබේ. නමුත් යම් අවස්ථාවක කෙනෙකුගේ සුභ, අසුභ වශයෙන්ද අනාගතය පිළිබඳව ඉඟි පළ කිරීමක් ද සිහින පෙනීම තුල ගම්‍යමාන වේ.

           සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රයට අනුව සිහින අට ආකාරයකින් පෙනීම සිදු වේ.

 1.දෘෂ්ට සවප්න

 2.ශ්‍රැත සවප්න

 3.අනුභුත සවප්න

 4.ප්‍රාර්ථත සවප්න

 5.පරිකල්පිත සවප්න

 6.භාවිත සවප්න

 7.දෝෂජ සවප්න

 8.අපේක්ෂිත සවප්න වශයෙන් ය. 

මීට අමතරව ග්‍රග අරිෂ්ට නිසාද සවප්න පෙනීම ද සිදු වේ. මේ ආකාරයෙන් පෙනෙන සිහින පලදෙන කාල වකවානු වශයෙන් යාම තුනක් ඇත.

 ප්‍රථම යාමය

 මධ්‍යම යාමය

 ප්‍රශ්චිත යාමය වශයෙන්ය. 

එම යාම අනුව සිහිනය ඵල දෙන කාල වකවානුව තීරණය වේ.මෙහි සත්‍ය අසත්‍ය බව විමසීම විමසීමේ දී බෞද්ධ ආගමික මූලාශ්‍රයන් ද ඉතිහාසය තුළ දක්නට ලැබේ.

නිදසුන් වශයෙන්,

වෙස්සන්තර ජාතක කතාවෙහි ‍මද්‍රි දේවිය දුටු සිහිනය කවුරුත් වාගේ දන්නා දෙයකි. දරුවන් දන් දීමෙන් දුකට පත්වන පෙරනිමිති එහි දුටු බව සඳහන් වේ.

මහමායා දේවිය දුටු සිහිනය සහ බමුණන් විසින් පළ කරන ලද සිහිනයේ ඵලාපල.

කොසොල් රජතුමා විසින් දුටු සිහින දහසයත්,එම එක් එක් සිහින පිළිබඳව බුදුන් වහන්සේ විසින් පැහැදිලි කිරීමත් යන්නා වූ කරුණු තුළින් සවප්න ඵලාපල කෙරෙහි එකල සිට විශේෂ ස්ථානයක් හිමි වී තිබේ. වර්තමානයටද කොසොල් රජු විසින් දුටු සිහින 16 වලංගු වේ. මේ ආකාරයෙන් ගොඩනැඟී විකාශනය වූ සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රය දේශීය ශාන්තිකර්ම පද්ධතියටත්, එහි පුද ලබන දෙවි දේවතාවන් හා සම්බන්ධ කතා පුවත් සහ යක්ෂ, ග්‍රහ බලපෑම් වලට හේතු සාධකයක් වශයෙන් සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රය සෘජුව මෙන්ම වක්‍රව බලපෑමක් තිබෙන බව අධ්‍යයනය කළ හැකිය.

ප්‍රථමයෙන් ශාන්ති කර්මයක් වශයෙන් සරලව පැහැදිලි කරගතහොත්, එය කායික සහ මානසික වශයෙන් මිනිසාගේ සුභ සිද්ධිය උදෙසා සිදුකරන අභිචාර මය ක්‍රියා පිළිවෙතක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. නමුත් වර්තමානය තුළ සශ්‍රීකත්වය සෞභාග්‍යය අරමුණු කොටගෙන සිදුකරයි. අතීතයේදී ශාන්තිකර්ම බොහෝමයක් ඒකපාර්ශ්වික අරමුණක් මත ගොඩනැඟුණු බවක් ඒ හා සම්බන්ධ පුරාවෘත්ත කතා මගින් පැහැදිලි කරගත හැකිය.

මානසික වශයෙන් සිදුවන බිය වීමක්, තිගැස්සීමක්, සාංකාවක් හේතුකොටගෙන ඇතිවන රෝගී තත්වයන් සමනය කිරීමටත් ,මානසික උත්තේජනයක් ලබා දීමටත් ශාන්ති කර්ම සිදු කරයි. මෙසේ සිදු කර ඇති ශාන්තිකර්ම අතර ප්‍රබල ස්ථානයක් කොහොඹාකංකාරි ශාන්තිකර්මට හිමි වී ඇත. එම කතා පුවත මගින් පැහැදිලි කරගත හැකිය.

"විජය රජුට කුවේණි කළ සාපය පල දුන්නේ පඬුවස්දෙව් රජතුමාටය. එම රජතුමා සිහිනයෙන් දිවියෙකු දැක ඌට බියවී සිහිසුන් විය. මෙසේ රෝගාතුර වූ රජුට වැළඳුණු රෝගය හඳුන්වන්නේ දිවි දෝශය වශයෙනි." මේ ආකාරයෙන් භයානක සිහිනයක් දුටු රජතුමාට නොයෙකුත් ආකාරයේ ප්‍රතිකර්ම කළ ද සුව වූයේ නැත. ඉන්පසු මලය දේශයෙන් මලය රජ තුන් කට්ටුව ලංකාවට ගෙන්වා හැටපස් මංගල්‍යයක් කළ බව රාජාවලියේ , මලය රාජ කතාවේ සඳහන් වේ. එම හැටපස් මංගල්ලය පසුකාලීනව කොහොඹා කංකාරිය වශයෙන් පැවත එන බව සඳහන් කළ යුතුය.

ඉහත කරුණු අනුව පැහැදිලි සවප්න ඵල ශාස්ත්‍රය තුලින් කරුණු ගොනු කිරීමක් පඬුවස්දෙව් කථා පුවතින් පැහැදිලි වේ.

මීට අමතරව ශාන්තිකර්ම තුළ පුද ලබන දෙවි කෙනෙකු වශයෙන් සැලකෙන පත්තිනි දෙවියන්ගේ උප්පත්තිය පිළිබඳව සඳහන් කතා පුවත් සමග ද සවප්නා ඵල ශාස්ත්‍රය අන්තර්ගත වී තිබෙන බව සඳහන් කළ යුතුය. ප්‍රධාන වශයෙන් සබරගමු පහතරට මඩු ශාන්ති කර්ම වලදී පුද ලබන සුවිශේෂී දෙවි කෙනෙකු ලෙස පත්තිනි දෙවියන් සැලකිය හැකිය.

පත්තිනි දෙවියන්ගේ උප්පත්තිය පිළිබදව ඉලංකෝ අඩිගල් නැමැති ජෛන සාධුවරයා විසින් ලියන ලද සිලප්පදිකාරම් ග්‍රන්ථයෙහි කර්මඵල දීම ද පුනරුප්පත්තිය ද කර්මානුරූපව දකින සවප්න ගැනද විස්තර කර තිබේ.